การปรับท่าทางและการยศาสตร์ (Ergonomics)
ความหมายของการยศาสตร์
การยศาสตร์ (Ergonomics) คือศาสตร์ที่ศึกษาเกี่ยวกับการออกแบบและจัดการสภาพแวดล้อมการทำงานให้เหมาะสมกับลักษณะร่างกายและพฤติกรรมของมนุษย์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ลดความเมื่อยล้า และป้องกันอาการบาดเจ็บหรือโรคจากการทำงาน
ความสำคัญของการปรับท่าทาง
การปรับท่าทางให้ถูกต้องช่วยลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อและข้อต่อ ลดความเสี่ยงในการเกิดอาการปวดเรื้อรัง เช่น ปวดคอ ปวดไหล่ ปวดหลัง รวมถึงช่วยป้องกันภาวะออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) ซึ่งเป็นกลุ่มอาการเจ็บป่วยที่พบได้บ่อยในคนทำงานสำนักงาน
หลักการปรับท่าทางที่เหมาะสม
- ท่านั่งทำงาน
นั่งหลังตรงพิงพนักเก้าอี้ให้เต็มที่
เท้าทั้งสองวางราบกับพื้น หรือวางบนที่วางเท้า
เข่าควรอยู่ในระดับเดียวกับสะโพก หรือสูงกว่าเล็กน้อย
ควรปรับความสูงของเก้าอี้ให้เหมาะสม เพื่อไม่ให้ยกไหล่หรือก้มคอมากเกินไป
วางแขนในท่าที่สบาย ไม่ยกไหล่ หรือเหยียดแขนเกินไป - การจัดโต๊ะทำงานและอุปกรณ์
หน้าจอคอมพิวเตอร์ควรอยู่ในระดับสายตาหรือสูงกว่าหน้าตาเล็กน้อย ห่างจากสายตาประมาณ 40-75 ซม.
ใช้แป้นพิมพ์และเมาส์ในระดับที่ทำให้ข้อมืออยู่ในท่าธรรมชาติ ไม่ก้มงอหรือยกขึ้นสูง
จัดวางอุปกรณ์ให้หยิบจับได้สะดวก ลดการเอื้อมไกลเกินไป - การพักและยืดเหยียด
หลีกเลี่ยงการนั่งทำงานในท่าเดิมนานเกิน 30-60 นาที
ควรลุกยืน เดิน หรือเปลี่ยนท่าทางบ้างทุก ๆ 1 ชั่วโมง
ทำการยืดเหยียดกล้ามเนื้อ คอ ไหล่ หลัง และแขนเป็นระยะ ๆ
ตัวอย่างอาการจากการใช้ท่าทางผิด
- ปวดคอ ไหล่ หลัง
- อาการชา ปวดข้อมือ นิ้วมือ (เช่น กลุ่มอาการอุโมงค์ข้อมือ)
- กล้ามเนื้ออักเสบหรืออ่อนล้าเรื้อรัง